මහ බැංකු අධිපති, විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම රටට සුදුසු බව සුදුසු ලෙස පහදයි!

තොරතුරු පිරික්සීම

දිගු ආපසු ගෙවීමේ කාල සීමාවක් ඇති, ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ සිදු කිරීම අවශ්‍ය කෙරෙන විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම (Extended Fund Facility – EFF) ශ්‍රී ලංකාවට වඩාත් සුදුසු බව මහ බැංකු අධිපති සිය ප්‍රකාශය තුළින් සඳහන් කරයි.  

විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකමක යෝග්‍යතාව තක්සේරු කිරීමේදී, FactCheck.lk විසින් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (IMF) විසින් ණය පහසුකම් පිළිබඳ නිකුත් කරන ලද තොරතුරු පත්‍රිකා පරිශීලනය කර ඇති අතර ශ්‍රී ලංකාව වෙත ලබා දී ඇති ණය පහසුකම් පිළිබඳ ඉතිහාසය ද අධ්‍යයනය කර ඇත. 

විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකමෙහි යෝග්‍යතාව ප්‍රධාන නිර්ණායක දෙකක් මත පදනම්ව ඇගයීමට ලක් කරන ලදි: (1) ණය පහසුකමේ ආපසු ගෙවීමේ කාලය, (2) ණය පහසුකමකින් ලබාගත හැකි අරමුදල් ප්‍රමාණය. 

පළමු නිර්ණායකය ඇගයීම: ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල විසින් පිරිනමනු ලබන ණය පහසුකම් අට අංක 1 ප්‍රදර්ශිතයෙන් දැක්වේ. ශ්‍රී ලංකාව සුදුසුකම් නොලබන විදේශ ණය පහසුකමට (External Credit Facility – ECF) පමණක් දෙවැනි වන ආපසු ගෙවීමේ කාල සීමාවක් විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම සතුව ඇත. 

දෙවැනි නිර්ණායකය ඇගයීම: විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම් යටතේ ශ්‍රී ලංකාව වෙත ලැබී ඇති අරමුදල් ප්‍රමාණයේ සාමාන්‍යය, ශ්‍රී ලංකාව ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල වෙතින් ලබාගෙන ඇති සියලුම පහසුකම්වල වටිනාකමෙහි සාමාන්‍යය හා සැසඳූ කළ වැඩිම අගයක් ගනී. එහි වටිනාකම විශේෂ ගැනුම් හිමිකම් (වි.ගැ.හි) මිලියන 416.97 (SDR මිලියන 416.97)  කි.  

ඉහත නිර්ණායක දෙකේ ඇගයීම සහ එක් එක් ණය පහසුකම් සඳහා සපුරාලිය යුතු සුදුසුකම් සැලකූ කළ, විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම මගින් වඩාත්ම සහනදායි ආපසු ගෙවීමේ කාලසීමාවක් මත විශාලතම අරමුදල් ප්‍රමාණයක් සපයනු ලබන පෙනී යයි. ඒ අනුව, ශ්‍රී ලංකාවට වඩාත්ම සුදුසු ණය පහසුකම විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම වේ. 

එබැවින්, මහ බැංකු අධිපතිගේ ප්‍රකාශය නිවැරදි යැයි අපි වර්ගීකරණය කරන්නෙමු. 

සැ.යු: ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ යම් කිසි රටකට අදාළව පවතින කොටසින් 145% ක් දක්වා වාර්ෂිකව ලබා ගැනීමට විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම මගින් ඉඩ සැලසේ. ශ්‍රී ලංකාවට හිමි වි.ගැ.හි මිලියන 578.8 ක කොටස මත පදනම්ව ශ්‍රී ලංකාවට විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම හරහා වාර්ෂිකව වි.ගැ.හි මිලියන 839.26 ක් (ආසන්න වශයෙන් එ.ජ.ඩොලර් බිලියන 1.1 ක්) ලබා ගත හැක. කෙසේ වෙතත්, දරාගත නොහැකි ණය සහ ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමට අදාළ අභියෝග පැවතීම යන සන්දර්භය තුළ, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල පිරිනමන සම්මත පහසුකම්වලින් ඔබ්බට ගිය සහයක් ඇතැම් විට ශ්‍රී ලංකාවට අවශ්‍ය විය හැක. 

* FactCheck.lk හි නිශ්චය පාදක වී ඇත්තේ පොදු ජනයාට ප්‍රවේශ විය හැකි, වඩාත්ම යාවත්කාලීන වූ තොරතුරු මතයි. අපගේ සෑම FactCheck.lk විශ්ලේෂණයක් සම්බන්ධයෙන් මෙන්ම මෙම FactCheck.lk විශ්ලේෂණය සම්බන්ධයෙන් ද වෙනත් නව තොරතුරු අනාවරණය වන්නේ නම්, FactCheck.lk හි මෙම ඇගැයීම ද ඊට අනුකූලව යාවත්කාලීන කිරීමට අප සූදානම්. 

අංක 1 ප්‍රදර්ශිතය – ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදල (IMF) විසින් පිරිනමනු ලබන ණය පහසුකම් අට

මූලාශ්‍රය: ණය පහසුකම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ තොරතුරු පත්‍රිකාව 

 

සටහන:

බාහිර ණය පහසුකමට දිගු ආපසු ගෙවීමේ කාල සීමාවක් තිබුණ ද, එය දිළිඳුකම අඩු කිරීම සහ ආර්ථික වර්ධන අරමුදලේ (Poverty Reduction and Growth Trust – PRGT) සුදුසුකම් ලත් සාමාජිකයින් සඳහා (එනම්, අඩු ආදායම්ලාභී කණ්ඩායමට අයත් රටවල් සඳහා ) පමණක් සීමා වේ. ශ්‍රී ලංකාව 2010 දී අඩු ආදායම්ලාභී තත්ත්වයෙන් ඉහළට සංක්‍රමණය වීම හේතුවෙන් මෙම පහසුකම සඳහා සුදුසුකම් නොලබයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ වත්මන් බුන්වත් තත්ත්වය (insolvency) අනුව විශාල අරමුදල් ප්‍රමාණයක් ලැබීම, උග්‍ර ද්‍රවශීලතා ගැටළු විසඳීමටත් ගෙවුම් ශේෂ තුලනයට අදාළව මතු වන හදිසි අවශ්‍යතා සපුරාලීමටත් උපකාරී වනු ඇත. එමෙන්ම, දිගු ආපසු ගෙවීමේ කාලසීමාව හේතුවෙන්, විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකමෙහි ඇතුළත් කොන්දේසි අනුව නියම කර ඇති පරිදි ප්‍රතිපත්තිමය වෙනස්කම් සිදු කිරීමටත් ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කිරීමටත් ආර්ථිකයට වැඩි අවකාශයක් ලැබෙනු ඇත.