තොරතුරු පිරික්සීම
දිවයින පුවත්පත 2019 ජුනි 24 වන දින වාර්තා කළ අන්දමට, රාජ්‍ය ප්‍රවාහන හා සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්‍ය අශෝක් අබේසිංහ මෙසේ ප්‍රකාශ කොට ඇත,
1. දුම්රියෙන් ගමන් කරන මගීන් සංඛ්‍යාව 400,000 ක් පමණ වේ
2. බස්රථ මගී ප්‍රවාහනයෙන් 75% ක් පෞද්ගලික අංශය මගින් ද, 25% ක් ශ්‍රී ලංකා ගමනාගමන මණ්ඩලය (SLTB) මගින් ද, පාලනය කෙරේ
2018 සඳහා ප්‍රවාහන හා සිවිල් ගුවන් සේවා කාර්ය සාධන වාර්තාව (TCAPR) සහ ප්‍රවාහන හා සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්‍යාංශයේ (MTCA) වෙබ් අඩවිය මෙම තොරතුරු පිරික්සුම සඳහා භාවිතා කරන ලද මූලාශ්‍රයන් විය.
මගී ගමන් සාමාන්‍යයෙන් දිනපතා හෝ වාර්ෂිකව වාර්තා කෙරේ. පළමු ප්‍රකාශය අනුව, දුම්රිය සිය ප්‍රවාහන මාධ්‍ය සඳහා භාවිතා කරනා වාර්ෂික මගීන් සංඛ්‍යාව පසුගිය වසර කිහිපයේ දී මිලියන 100,000 ඉක්මවා ගොස් තිබේ (TCAPR). එසේ හෙයින් ඇමතිවරයා සඳහන් කර ඇත්තේ දෛනික මගීන් සංඛ්‍යාව බවට අනුමාන කළ හැකිය. 2018 දී දුම්රියෙන් ගමන් කළ මගීන් සංඛ්‍යාව මිලියන 137,51 විය (TCAPR). ඒ අනුව ගත් විට, 2018 දී මගීන්ගේ දෛනික සාමාන්‍යය 376,740ක් වේ. එලෙසම, දිනකට මගීන් 367,000 ක් දුම්රිය මගින් ගමන් කරන බවට (MTCA) සංඛ්‍යාලේඛන වාර්තා කර ඇත. ඇමතිවරයා මේ අගය 400,000 ට වටයා ඇති බවට නිගමනය කළ හැකිය.
දෙවන ප්‍රකාශය හා වගු අංක 1 එක්ව සැලකීමේදී (MTCA) පෙන්නුම් කරන්නේ 2016 සිට 2018 දක්වා මගී ප්‍රවාහනයෙන් 23.03% ක් ශ්‍රී ලංකා ගමනාගමන මණ්ඩලයට අයත් බස් රථ මගින්ද, 76.97% ක් පෞද්ගලික බස් රථ මගින්ද සිදු කර ඇති බවයි. එම සංඛ්‍යාලේඛන 25% සහ 75% වශයෙන් වටයා ඇති බවට නිගමනය කළ හැකිය.
එම නිසා, ඇමතිවරයාගේ ප්‍රකාශය අපි සත්‍ය යැයි විග්‍රහ කරමු.
වගු අංක 1 – බස් මගී ප්‍රවාහනය 2016 – 2018 (මගී කිලෝමීටර මිලියන)
FactCheck.lkහි විග්‍රහය කාලීනව ලබා ගත්, ජනතාවට පරිශීලනය කිරීමට හැකි තොරතුරු මත පදනම් වේ. FactCheck.lk හට මේ සම්බන්ධයෙන් නව තොරතුරු ලැබුනොත්, මෙම කරුණ සම්බන්ධයෙන් නැවතත් පරීක්ෂණ කටයුතුවල නියුක්ත වනු ඇත.
භාවිතා කරන ලද මිනුම් පිළිබඳ වැඩිදුර පැහැදිලි කිරීමක්
එක් මගියෙක් එක් කිලෝමීටරයක දුරක් ප්‍රවාහනය කිරීම මගී කිලෝමීටරයක් යන මිනුම් ඒකකයෙන් දැක්වේ. ප්‍රවාහනය කරන ලද ‘සම්පූර්ණ මගීන්‘ සංඛ්‍යාව ගණනය කිරීම සඳහා එසේ ප්‍රවාහනය කළ මගීන් ගණන යොදාගැනීම සුදුසු නොවන්නේ එම අගයෙන් දිගු දුරක් ගමන් කළ මගීන් සංඛ්‍යාව සහ කෙටි දුරක් ගමන් කළ මගීන් සංඛ්‍යාව යන දෙපිරිසම නියෝජනය වන බැවින්ය. අමතරව, ‘ගමන් කළ දුර ප්‍රමාණය’ මිනුම් ඒකකයක් ලෙස ගැනීමද සුදුසු නොවන්නේ ඒ යටතේ ප්‍රවාහනය කෙරුණු මගීන් සංඛ්‍යාව ගණන් නොගැනෙන බැවින්ය. නමුත් මගී කිලෝමීටරයක් යන ඒකකයෙන් මෙම කරුණු දෙකම ආවරණය කෙරෙන බැවින් එය ප්‍රවාහනය කරන ලද මුළු මගීන් සංඛ්‍යාව ගණනය කිරීම සඳහා වඩා සුදුසු මිනුම් ඒකකයක් වේ.
මූලාශ්‍රය
- ප්‍රවාහන සහ සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්‍යාංශය, ශ්‍රී ලංකා දුම්රිය සේවය, මෙහෙයුම් සේවා ගැන දැනගැනීමට පිවිසෙන්න:
http://www.transport.gov.lk/web/index.php?option=com_content&view=article&id=24&Itemid=144&lang=en#operational [අවසන් වරට ප්‍රවේශය: 6 අගෝස්තු 2019] - ප්‍රවාහන සහ සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්‍යාංශය, කාර්ය සාධන වාර්තාවේ (2018) පිටු අංක 54 වෙත පිවිසෙන්න: https://www.parliament.lk/uploads/documents/paperspresented/performance-report-ministry-of-transport-civil-aviation-2018.pdf [අවසන් වරට ප්‍රවේශය: 6 අගෝස්තු 2019]
- ප්‍රවාහන සහ සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්‍යාංශය, ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභාව, පුද්ගලික බස් මෙහෙයුම් (අන්තර් හා අන්තර් පළාත්) වෙත පිවිසෙන්න:
http://www.transport.gov.lk/web/index.php?option=com_content&view=article&id=27&Itemid=147&lang=en#private-bus-operational-data-inter-intra-provincial [අවසන් වරට ප්‍රවේශය: 6 අගෝස්තු 2019] - ප්‍රවාහන සහ සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්‍යාංශය, ශ්‍රී ලංකා ප්‍රවාහන මණ්ඩලය, මුලික තොරතුරු දැනගැනීමට පිවිසෙන්න:
http://www.transport.gov.lk/web/index.php?option=com_content&view=article&id=25&Itemid=145&lang=en#basic-information [අවසන් වරට ප්‍රවේශය: 6 අගෝස්තු 2019]